Tükenmişlik Sendromu

TÜKENMİŞLİK SENDROMU

Son zamanlarda sıkça duyduğumuz bir kavram olan tükenmişlik sendromu nedir?

1970’lerde psikolog Herbert Freudenberg tarafından ortaya atılan tükenmişlik; ciddi fiziksel, zihinsel ve duygusal tükenmeye yol açan şiddetli bir stres durumudur.

Tükenmişlik sendromu kişinin normal şartlarda kariyerinden, arkadaşlıklarından veya aile ilişkilerinden aldığı hazzı ve başarı duygusunu azaltan etkiye sahiptir.

Tükenmişlik Sendromu Neden Olur ?

Tükenmişlik sendromunun yaygın olarak görüldüğü insanlara bakıldığında bir çoğunun hizmet sektöründe faaliyet gösterdiği, yoğun stresli bir iş temposu içerisinde yer aldığı görülür. Yoğun iş hayatı ve stres tükenmişlik sendromu nedenleri arasında ilk i sıralarda sayılabilir. Sürekli olarak yüksek sorumluluk gerektiren, hayati kararlar almak durumunda olan, işlerinde zamanla yarışan ve üzerinde baskı hisseden vb. çalışma koşullarına sahip insanlarda tükenmişlik sendromu görülme olasılığı diğer insanlara göre çok daha yüksektir.

Peki Tükenmişlik Sendromunun Belirtileri Nelerdir ?

Tükenmişlik sendromunun fiziksel, davranışsal, psikolojik belirtileri olabilir. Bu belirtilerin hepsi kişide bulunabileceği gibi birkaçı da olabilir kişinin tükenmişlik sendromunun hangi evresinde olduğuna göre bu belirtilerin varlığı değişiklik gösterebilmektedir.

Fiziksel belirtiler

Yorgunluk

Bitkin hissetme

Hasta hissetme

Baş ağrısı

Kiloda artış/azalış

Enerji kaybı

Mide bağırsak sorunları

Uyku düzeninde bozulmalar

Davranışsal belirtiler

Mesleki motivasyonun azalması

Kuruma /yöneticilere olan güveninin azalması

Kurumsal aidiyetin düşmesi

Karar vermekte güçlük

Duygusal ve cinsel hayatta düşüncesiz davranışlar

Kaza ve yaralanmalarda artma

Psikolojik belirtiler

Bir şeylerin yanlış gittiğine dair genel his

Kızgınlık, gücenme

Boşluk ve anlamsızlık duygusu

Keyifsizlik

Kişisel hata ve başarısızlıkları sürekli düşünmek

Umutsuzluk ve keder duyguları

Yukarıda sıralanan belirtilere bireysel farklılıklara göre ekleme ve çıkarmalar yapılabilir.

Tükenmişlik Sendromunun Tedavisi Nasıl Olmalı ?

Tükenmişlik sendromunun tedavi sürecinde izlenen standart bir prosedür yoktur. Tedavi süreci hastalığın ilerleme seviyesine göre belirlenir. Sendromun ağır seyretmediği vakalarda; kişinin kendin alabileceği önlemler, iş hayatında ve sosyal yaşamında yapacağı değişiklikler sendromlu başa çıkmada yeterli olabilmektedir. Fakat bu aşamaya geçilmesi kişinin öncelikli olarak muayene edilmesini gerektirir. Ruh sağlığı üzerine görüşülen uzman sendromun oluşmasındaki başlıca faktörleri belirleyerek tedavi sürecinde alınacak önlemleri bu faktörlere göre oluşturur. Tükenmişlik sendromunun tedavisi için başlıca öncelikli psikoterapi yöntemi kullanılmaktadır. Ancak sendromun şiddetle seyrettiği kişinin günlük yaşamına devam edemediği vakalarda gerekirse doktor yönlendirmesi ile ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Sendromun tamamen geçmesi ve hastanın tekrar normal hayata kavuşabilmesi için kişinin de çaba göstermesi gerekmektedir. Hasta yaşam stillerinde değişiklikler yapmalı, kendine zaman ayırmalı ve stres kaynağı olan durumlardan uzak durmaya çalışmalıdır. Psikoterapi aksatmayan ve uzman tarafından yapılan yönlendirmelere uyan hastalarda tedaviye yönelik olumlu etkiler görmek uzun bir süreç gerektirmeyecektir.