TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU NEWSPDR

TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU

Tıkınırcasına yeme bozukluğu, bireyin aynı zaman dilimi ve aynı koşullarda potansiyelinden daha fazla miktarda yiyeceği, kısa sürede yediği ve yeme davranışını kontrol edemeyerek aşırı miktarda yeme eyleminin tekrar ettiği bir çeşit yeme bozukluğudur. DSM-5 içerisinde "Beslenme ve Yeme Bozuklukları" kısmında, “kendine özgü tanı ölçütlerine sahip olan bir yeme bozukluğu” olarak tanımlanmaktadır. Bu bozukluğun genel nüfusta görülme oranı %0,7 ile %6,6 oranlarında değişiklik göstermektedir. Türkiye'de üniversite öğrencileri arasındaki yaygınlığının araştırıldığı bir çalışmada, katılımcıların %0,31'inin bu bozukluğa sahip olduğu tespit edilmiştir. Tıkınırcasına yeme bozukluğunun cinsiyetlere göre dağılımı incelendiğinde ise diğer yeme bozukluklarına göre erkeklerde daha sık görülmektedir. Tıkınırcasına yeme bozukluğu olan bireyler, benzer süre ve şartlarda birçok kişinin yiyebileceğinden daha çok besini daha kısa sürede yerler. Bu sürede de hiçbir şeyin kendilerini yemekten alıkoyamayacağını iddia ederler. Kişi kendini denetlemekte güçlük çeker; ne yediğini ve ne kadar yediğini düşünemez. Tıkınırcasına yeme bozukluğunu diğer yeme bozukluklarından ayıran en önemli yön, bireyin tıkınırcasına yeme dönemlerinde, bu tıkınmanın olumsuzluklarını ortadan kaldırabilecek herhangi bir eylemde bulunmamasıdır. Bu bireyler, yedikleri miktarın çokluğundan utandıkları için çoğunlukla yalnız olarak yemek yerler. Genellikle sıkıntılı bir ruh hali içerisindedirler. Yaşanılan bu sıkıntı hali, yeme atakları sırasında ya da sonrasında yaşanabilen pek de olumlu olmayan duyguların ve kontrol edilemeyen yeme ataklarının vücut ağırlığında ve biçiminde yaptığı değişikliklerle de bağlantılıdır. Tıkınırcasına yeme bozukluğu olan bireyler, bedenlerinin görünümünden ve kendilerinden nefret duyabilmekte ve bu sebeple de kişilerarası ilişkilerde problemler yaşayabilmektedirler. DSM-5' e göre tıkınırcasına yeme ataklarının üç ay içinde haftada en az bir defa görülmesi gerekmektedir. Bu atakların süresi değişiklik gösterebilmektedir. Tıkınırcasına yeme bozukluğuna eşlik eden diğer bozukluklardan bazıları, duygu-durum bozuklukları, anksiyete (kaygı) bozuklukları ve kişilik bozukluklarıdır.

Tıkınırcasına yeme bozukluğunun tedavi aşamasındaki temel hedefler, tıkınırcasına yeme ataklarının ortadan kalkması ile sağlıklı bir beslenme rutininin kazanılması, düzenli bir vücut ağırlığının elde edilmesi, obeziteye bağlı olan rahatsızlıkların ve bunlara eşlik eden ruhsal rahatsızlıkların tedavisi şeklindedir. Bu hedeflere ulaşabilmek için hekim tarafından uygun görülen ilaç tedavisi; bilişsel davranışçı terapi, kendi kendine yardım terapisi, davranışçı yöntemlerle kilo verme terapisi, diyalektik davranışçı terapi vb. psikoterapi yöntemleri kullanılmakta ve çoğunlukla olumlu sonuçlar alınmaktadır.

Eda Selin Şahin

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik bölümünden 2022 yılında mezun oldum. Eğitim hayatım süresince çeşitli kurum ve kuruluşlarda gönüllü ve zorunlu stajlar yaptım. Halen ruh sağlığı alanında hizmet veren birçok topluluk ve platformda çeşitli görevlerime devam etmekteyim.