İLETİŞİMİN TEMEL BECERİLERİ: DİNLEMEK
İletişim, günümüzün en önemli konularından biridir. Karşılıklı ileti alışverişine dayalı olan iletişim alanında dikkat edilmesi gereken en önemli husus kuşkusuz iletişimin sağlıklı tamamlanabilmesidir. Yapılan araştırmalar, iletişim bozukluğu olarak da tanımlanabilen karşılıklı anlaşma güçlüklerinin ya da diyalog eksikliklerinin birbirini dinleme eksikliğinden kaynaklandığını ortaya çıkartmaktadır.
Dinleme iletişimin en temel alanlarından biridir. Empatik
iletişimin gerçekleşmesinde dinleme en önemli unsurdur. Karşımızdaki kişiyi
işitmek yeterli olmaz. Onun söylediklerini anlamak, düşünmek, etkin bir
dinleyici olmak gerekir. Gerçek dinleme söylenenleri dikkatimizi tam vermemiz
ve onları anlamamız anlamına gelir.
Dinleme Türleri
Görünüşte dinleme; aslında dinlememek sadece
dinliyormuş gibi yapmaktır.
Seçerek dinleme; bir anlamda algıda
seçicilikle ilgilidir. Bir annenin bir oda dolusu çocuğun sesi varken, kendi
çocuğunun ağlayışını ayırt etmesi gibi.
Saplantılı dinleme: Bu tür dinleyiciler siz ne
derseniz deyin kendi duymak istediğini duyar, bu tür dinleyicilerle belli bir
noktaya ya da ortak paydaya gelmek çok zordur.
Savunucu dinleme: Bu tür dinleyiciler yapılan
her tür konuşmayı kendilerine yönelik bir saldırı gibi algılarlar ve sürekli
savunma durumundadırlar.
Tuzak kurucu dinleme: Bu dinleyiciler sinsice
bir çaba içindedirler. Daha önceden yapılmış planları vardır, konuşmacıyı usta
sorularla tuzağa çekerler.
Yüzeysel dinleme: Yüzeysel dinleyici
konuşmanın ayrıntılarına dikkat etmez, genel konu ve içerik hakkında bilgi
sahibi olmak onun için yeterlidir.
Edilgen dinleme: Dinleyici söylenen her şeyi
dinler ama tamamen pasiftir, konuşmaya herhangi bir katkı sunmaz, eleştiri
getirmez, sadece dinler.
Etkin dinleme: Etkin dinleme görünen mesajın
arkasındaki gerçek mesajın ortaya çıkmasını etkin dinleme de konuşmacı kendisinin
ve söylediklerinin önemsendiğini hisseder, böylece kendini daha iyi ifade eder,
aldığı geri iletiler olaya daha objektif bakmasını sağlar, sevgi ve saygı
ortamı oluşturur, kabul edilmek konuşmacıda özgüven oluşturur.