Farkına Varmadan Ciddi Bir Siber Zorba Olabilirsin NEWSPDR

Farkına Varmadan Ciddi Bir Siber Zorba Olabilirsin

Siber zorbalık kavramı Web 2.0 hatta Web 1.0’ın varlığından beri süre gelen bir kavram olarak maalesef hayatımızın belirli bir alanını kaplamaktadır. Siber zorbalığın ne olduğunu biliyoruz aslında. Ama internet üzerinde gerçekleştirdiğimiz eylemlerin hangileri siber zorbalık hangileri değil? Maalesef ki bizler siber zorba davranışı olduğunu düşünmediğimiz bazı davranışları yapıyor olabiliriz. Yapmanın üzerine bu davranışları kanıksıyor da olabiliriz. Mesela günümüzde insanların genelde Instagram veya Twitter üzerinden beğendiği birisine “stalk” dediğimiz abartılı bir şekilde takip yapması normal bir şekilde karşılanmaktadır. Lakin bir insanın başka birisini bu denli bir şekilde takip etmesi siber zorbalıktır. Sevdiğiniz ünlü bir insanın fan hesabı olacak şekilde bir fake hesabı açmak her ne kadar masum gözükse dahi kişiden izinsiz bir şekilde açıldığı için siber zorbalıktır.

Günümüzde siber zorbalık dünya üzerinde hala hafife alınan bir davranıştır. Siber zorbalık insanlar üzerinde özgüven eksikliği, düşük benlik saygısı, stres, anksiyete vb. yaratır ve daha ötesine dahi ilerleyebilir. Siber zorbalık bir çok farklı şekilde gerçekleşmektedir. Sosyal medya üzerinden harraslayıcı mesajlar şeklinde olmaktadır. Sosyal medya hesaplarının dışında bu durum e-postalarda, online oyunlarda da bu durum gerçekleşir. Bu tip mesajlar bir sosyal medya paylaşımının altına yorum olarak veya özel mesaj yöntemleriyle yapılır. Bir kişinin özel hayatını ve kendisine özel bilgilerin izinsiz bir şekilde internet ortamında paylaşılması da siber zorbalığa başka bir örnektir. Online bir oyun oynarken, arkadaşınla normal bir şekilde mesajlaşırken şaka dahi olsa kullanılan kelimelere dikkat etmezsek karşımızdaki kişiye istemeden de olsa büyük zararlar verebiliriz.

Sosyal medyada siber zorbalığın fazla olmasına binaen günümüzde popüler olan başka bir taraf olan online oyunlarda da siber zorbalık artış göstermiştir. Genelde tek oyunculudan ziyade online oyunlarda siber zorbalık özellikle takım oyununun yapılması zorunlu olduğu MOBA türü oyunlar ve online olarak oynanabilen FPS oyunları siber zorbalığın daha fazla yapıldığı alan olarak görülmektedir. Oyunlarda siber zorbalık genel itibariyle oyun esnasında bir oyuncunun hata yapması ile başlamaktadır. Yapılan hatadan sonra yapılması gereken takım arkadaşını motive etmek iken oyunlarda artık yapılan ufak bir hataya dahi tahammülün azaldığı görülmektedir. Çoğu senaryoda hata yapan oyuncuyu cezalandırma amacıyla diğer oyuncular ilk olarak hata yapan oyuncuyu suçlamaya başlıyor. Hata yapan oyuncunun burada üç seçeneği vardır. Birincisi cevap vermek, ikincisi cevap vermemek ve üçüncüsü ise suçlama yapan oyuncuyu oyundan susturup oyunun bitiminde oyunun raporlama sistemine şikayet etmektir. Maalesef ki üçüncü seçenek her ne kadar en doğru olan seçenek olsa dahi oyuncu şikayet etse dahi gerekli yaptırımların yapılmadığı zamanlar olmaktadır. Yaptırımın olmayışı da siber zorbalığın bu tür oyunlarda devamına sebebiyet vermektedir.

Günümüzde siber zorbalığın fazla olmasının bir başka sebebi de siber zorbalık yapan insanların zamanında siber zorbalığa maruz kalmış olmalarıdır. Eğer birey geçmiş yaşantısında siber zorbalık yaşadıysa siber zorbalığı yeniden yaşama veya yaşatma ihtimalinin arttığı gözlemlenmiştir.İnternet üzerinde gerek sosyal medyada olsun gerek başka mecralarda olsun, gerek yüz yüze olsun aslında insanları tahmin ettiğimizden daha fazla etkiliyoruz. Bu yüzden gerek paylaşımların altına yorum yaparken gerek sohbet/chat bölümlerinde yazı yazarken dikkatli olmalıyız. Yapılan bir yanlış belki de farkına varmadan bir insanın geleceğini kötü etkileyebilir. Siber zorbalık konusunda kolektif bir şekilde bilinçlenmemiz, yapmamamız ve yaptırmamamız gerekmektedir. İnsanlar bilinçlendiği takdirde de internetin daha verimli kullanılabilmesine büyük bir katkı sağlanacaktır.

KAYNAKÇA

1. Baker, Ö. Kavşut, F. (2007). Akran Zorbalığının Yeni Yüzü: Siber Zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, 27, pp 31 - 42

2. Taştekin, E. Bayhan, P. (2018). Ergenler Arasındaki Siber Zorbalığın ve Mağduriyetin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, pp 21 - 45

Onur Kafadar

Merhabalar, Biruni Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik mezunu bir psikolojik danışmanım. Ağırlıklı olarak mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı üzerine yoğunlaşan ve özgün olmaya özen gösteren bir insanım.