Duygusal İştah NEWSPDR

Duygusal İştah

Yaşanan olaylar karşısında bireyin tepki olarak verdiği bedensel belirtilerin yanı sıra psikolojik olarak da bazı tepkiler ortaya koymaktadır. Psikolojik olarak bireyin yaşadığı anlardan etkilenmesi, yeme davranışı üzerinde bir takım değişiklikler yaratmaktadır. Bu değişiklikler kimi zaman iştahta azalma, kimi zaman iştahta artmaya neden olabilmektedir. Bireyin, duygu durumuna (kaygılı, stresli, üzgün, mutlu ve benzeri) göre şekillenen, iştahta artış ya da azalışa neden olan ve bu doğrultuda yeme tutumunu etkileyen bir olgu olarak tanımlanabilmektedir.

Duygusal iştah, olumsuz duygu ve düşüncelere karşın bireyin yeme davranışı üzerinde geliştirdiği bir davranış biçimi olarak bilinmektedir. Tepki olarak ortaya çıkan bir duygusal yeme davranışı olarak belirtilmektedir. Bireyin, yeme tutumu çevresel etkenlere göre değişime uğrayabilmekte, kültür, sağlık, eğitim, bulunduğu mevsim, yaşadığı bölge, medeni durumu, gün içerisinde yaşadığı olaylardan etkileniş şekline göre iştahta değişimler olabilmektedir. Özellikle olumsuz duygulanım esnasında bireyin fizyolojik açlık-iştahtan bağımsız olarak o anda normalin üzerinde yeme davranışı sergilemesi ya da normalin altında yeme davranışında azalma görülmesi, iştahın kaçması ile ilgilidir. Birey, o anda yaşadığı olaya bağlı olarak stres, kaygı, panik, üzüntü, öfke ve benzeri canını sıkacak duygulanımlar yaşarken iştahı etkilenmekte, bunun yanı sıra olumlu olaylar karşısında da örneği heyecan, mutluluk, hevesli, neşeli, güvenli, umutlu ve benzeri olumlu duygulanımlarda da bireyin iştahında fizyolojik iştahtan bağımsız bir şekilde değişimler görülebilmektedir. Duygusal iştah, duygusal yeme davranışı ile yakından ilişkilidir. Duygusal iştaha bağlı yeme tutumunda genellikle bireyin normal seyirde/işleyişte olan fizyolojik iştahının dışında o anki duygulanımına göre iştahında artış ya da azalışa dayalı bir seyir izlemesidir

Olumlu duygulanımda birey, mutluluk, rahatlık, keyifli hissettiren olumlu olaylarda keyifli bir şekilde yemek yeme davranışı olabilmekte iken, olumsuz herhangi bir durumda kötü bir haber aldığında, sıkıldığında, yalnız hissettiğinde, baskı altında hissettiğinde ve benzeri olumsuz durumlarda o an o duyguyu bastırmak, düşünmemek adına yeme davranışı sergileyebilmektedir.

Birey stres altındayken, depresif duygulanımda veya benzeri olumsuz duygulanımlardayken psikolojik iyilik halini koruyamamakta, baş etme yolu olarak vücudun besin ve enerji ihtiyacı bulunmaksızın yeme davranışı gösterebilmektedir. Baş etme yöntemi olarak tercih edilen yeme davranışı duygusal yeme olarak adlandırılmaktadır. Örneğin sınav döneminde sınava hazırlanan bir öğrencinin stres altındayken yeme eylemi göstermesi, yakın ilişkisinde partneri tarafından duygusal olarak mağduriyete uğrayan bireyin yeme davranışı sergilemesi ve benzeri durumlar örnek olarak gösterilebilmektedir.

Litaretür incelendiğinde duygusal yeme üzerine yapılan birçok çalışmada cinsiyet etkeni baz alındığında kadınlarda erkeklere oranla daha fazla duygusal yeme davranışının bulunduğu gözlemlenmektedir. Bunun nedeni ise kadınların negatif durumlardan daha çok etkilendiği olarak açıklanabilmektedir.